دلایل ختم بارداری در سه ماهه سوم در مرکز آموزشی ـ درمانی هاجر شهرکرد در سال ۱۳۸۳

زمینه و هدف: امروزه مشاهده می شود بیشتر مادران مراجعه کننده به بیمارستان جهت ختم بارداری در سه ماهه سوم، در فاز زایمانی قرار ندارند و بدون شروع انقباضات رحمی بستری می شوند و بارداری آنها ختم می گردد. با توجه به اهمیت سلامت مادران و نوزادان و نقش سزارین های غیرضروری، پژوهش حاضر به منظور تعیین دلایل ختم بارداری در سه ماهه سوم در مرکز آموزشی ـ درمانی هاجر شهرکرد انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی تعداد 750 نفر از زنانی که جهت ختم بارداری در سه ماهه سوم در بخش زایمان مرکز آموزشی ـ درمانی هاجر شهرکرد طی اردیبهشت تا آذر 1383 بستری شده بودند، به روش تصادفی و در سه شیفت صبح، عصر و شب انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، فرم ثبت اطلاعات و چک لیست بود. از معاینه واژینال بیمار، مطالعه پرونده، مصاحبه با مادر و معاینه فیزیکی نوزاد برای تکمیل فرم ثبت اطلاعات و چک لیست استفاده شد. اطلاعات حاصل با استفاده از نرم افزار spss و آزمون های آماری t و 2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و 05/0p< به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد. نتایج: براساس نتایج حاصل از پژوهش 298 نفر (7/39%) از واحدهای پژوهش به علت شروع دردهای زایمانی و 452 نفر (3/60%) بدون درد زایمان و به توصیه پزشک و سایر مراقبین بهداشتی ـ درمانی، جهت ختم بارداری مراجعه کرده بودند. در گروه اخیر در 2/23% افراد، مواردی مثل سزارین قبلی، تمایل به سزارین، کاهش حرکات جنین، بارداری دیررس، فشار خون بالا در مادر، جفت سرراهی، جدا شدن زودرس جفت و کاهش حجم مایع آمنیوتیک به عنوان علت اقدام به سزارین مطرح بود. میانگین امتیاز بیشاپ سرویکس در گروهی که به علت شروع درد زایمان مورد ختم بارداری قرار گرفته بودند، بیشتر از گروهی بود که بدون درد زایمان و به توصیه پزشک و سایر فراهم کنندگان مراقبت بستری و مورد ختم بارداری قرار گرفته بودند (001/0p<، 541=df، 45/40=t). ارتباط امتیاز بیشاپ سرویکس با نوع زایمان معنی دار بود و در افرادی که این امتیاز کمتر از 5 بود، عمل سزارین بیشتر انجام شده بود(001/0p<، 1=df، 9/113=2). رابطه بین علت ختم بارداری و نوع زایمان پس از حذف موارد سزارین تکراری و تمایل به سزارین معنی دار بود و افرادی که بدون شروع درد زایمان بستری شده بودند، بیشتر تحت عمل سزارین قرار گرفته بودند (001/0p<، 1=df، 26/64=2). سن بارداری براساس تاریخ اولین روز قاعدگی بیمار (lmp) و سونوگرافی در این گروه بیشتر از گروهی بود که به علت شروع دردهای زایمانی مورد ختم بارداری قرار گرفته بودند(001/0p<، 311=df، 70/3=t). تفاوت معنی داری در وزن نوزادان در دو گروه وجود نداشت. نتیجه گیری: گرفتن شرح حال دقیق در مراقبت های دوران بارداری جهت تعیین سن بارداری، انجام سونوگرافی در 26 هفته اول بارداری و آموزش به تمامی خانم های باردار در مورد زمان مراجعه به بیمارستان جهت ختم بارداری و عوارض ناشی از بستری شدن زودرس، تشکیل کمیته های تخصصی تصمیم گیری در مورد ختم بارداری در بیمارستانها و تدوین آئین نامه های خاص در این مورد، از اقداماتی است که می توان در جهت جلوگیری از ختم زودرس بارداری انجام داد.